Rosja

Rosja (ros. Росси́я Rossija) – państwo rozciągające się od wschodniej Europy poprzez północną część Azji po Ocean Spokojny. Federacja Rosyjska jest największym państwem na świecie pod względem powierzchni oraz szóstym największym w historii świata. Pod względem liczby ludności zajmuje 9. miejsce[6]. Rosja należy do największych gospodarek świata, pod względem PKB zajmuje 6. miejsce na świecie. Państwo rosyjskie dysponuje największymi na świecie zasobami naturalnymi i źródłami energii. Rosja jest członkiem wielu międzynarodowych organizacji, m.in. Rady Bezpieczeństwa ONZ, G20, Unii Celnej, Wspólnoty Niepodległych Państw, Euroazjatyckiej Wspólnoty Gospodarczej, Szanghajskiej Organizacji Współpracy i odgrywa znaczącą rolę w polityce światowej.

Początki państwowości ruskiej sięgają IX wieku. Kultura ruska kształtowała się pod silnym wpływem Słowian południowych i Bizancjum, za których pośrednictwem przyjęto prawosławie. W XII w. Ruś Kijowska uległa rozbiciu na księstwa udzielne. Wydzielone w XIII w. Księstwo Moskiewskie doprowadziło do scalenia większości ziem ruskich i wyzwolenia ich spod panowania tatarskiego (XIII–XV w.). Najazdy tatarskie wywarły silny wpływ na historię Rusi, a sami Tatarzy są obecnie największą mniejszością etniczną Rosji. W 1547 roku Iwan IV Groźny przyjął tytuł cara, a nazwa państwa została zmieniona na Carstwo Rosyjskie. W latach 862–1598 dynastią panującą byli Rurykowicze, w latach 1613–1917 na tronie zasiadali Romanowowie. Za panowania Piotra Wielkiego doszło do umocnienia pozycji Rosji na arenie międzynarodowej i ustanowienia Imperium Rosyjskiego. W XVI–XIX w. Rosja zyskała ogromne obszary w Europie Wschodniej, Azji Północnej, Środkowej, na Kaukazie oraz przejściowo w Ameryce Północnej. Rewolucje w 1917 r. oraz I wojna światowa położyły kres monarchii. W listopadzie 1917 r. władzę przejęli bolszewicy, którzy w 1922 r. ustanowili Związek Radziecki. W ZSRR Rosja (czyli Rosyjska Federacyjna Socjalistyczna Republika Radziecka, w skrócie RFSRR) odgrywała rolę dominującą. Rządy Stalina doprowadziły do przekształcenia ZSRR w potężny ośrodek gospodarczy. Zmiany te kosztowały jednak życie wielu milionów ludzi, którzy padli ofiarą okrutnej polityki. Od lat 70. XX w. ZSRR przeżywał okres stagnacji. Zbyt późne i nieudane reformy Michaiła Gorbaczowa nie powstrzymały rozkładu państwa. W 1991 r. doszło do rozwiązania ZSRR i od tej pory Rosja jest samodzielnym państwem. Istnieje zasadnicza różnica między obecną pozycją Rosji a czasami zimnej wojny, kiedy ZSRR był jednym z dwóch światowych supermocarstw.